Wykluczenie cyfrowe wśród dzieci poważnym problemem społecznym. Czy wyposażenie szkół w nowoczesne urządzenia może poprawić sytuację?
Wykluczenie cyfrowe to problem, który według danych GUS z 2019 r. występuje w Polsce na szeroką skalę. Na tle Unii Europejskiej nasz kraj zajmuje niechlubną 6. pozycję pod względem wskaźnika osób, które nigdy nie korzystały z Internetu. Najliczniejszą grupę w tym gronie stanowią seniorzy, co można tłumaczyć niechęcią i nieufnością wobec nowych technologii. Należy jednak pamiętać, że podział cyfrowy dotyczy nie tylko osób starszych, ale tak naprawdę ludzi w każdym wieku, w tym także dzieci i młodzież.
Dlaczego wykluczenie cyfrowe wśród dzieci jest szczególnie niebezpiecznym zjawiskiem?
Dzieci i młodzież to takie grupy wiekowe, które we współczesnej rzeczywistości dorastają wraz z nowymi technologiami. Osoby te urodziły się w czasach dynamicznie przebiegającego postępu technologicznego. Już od najmłodszych lat uczą się obsługi komputera czy smartfona. Szybko również otrzymują własne urządzenia, przy których spędzają bardzo dużo czasu. Trzeba jednak zwrócić uwagę na to, że nie każde dziecko ma w obecnych czas stały dostęp do Internetu lub sprzętu umożliwiającego korzystanie z sieci. Młode osoby mogą czuć się przez ten fakt odrzucone przez rówieśników, co niekorzystnie wpływa na ich rozwój emocjonalny. Brak stałego połączenia z Internetem okazał się dla wielu osób szczególnie trudną przeszkodą w 2020 roku, kiedy wszystkie szkoły w Polsce przeszły w tryb nauczania zdalnego. Duża grupa uczniów nie mogła wtedy uczestniczyć w zajęciach, co pokazuje, że wykluczenie cyfrowe to współcześnie trudny problem, z którym należy walczyć.
Co prowadzi do powstawania zjawiska wykluczenia cyfrowego?
Do głównych przyczyn powstawania problemu społecznego, jakim jest wykluczenie cyfrowe należy:
- brak wystarczających środków na zakup usług internetowych lub nowoczesnego sprzętu;
- brak kompetencji umożliwiających sprawne poruszanie się w sieci i wyszukiwanie informacji;
- strach przed nieznanym;
- lęk przed zagrożeniami, jakie można spotkać w sieci.
W jaki sposób szkoła może wesprzeć uczniów wykluczonych cyfrowo?
Szkoły mogą mieć duży wkład w przeciwdziałanie powstawania zjawiska zwanego wykluczeniem cyfrowym. Jednym ze sposobów zwalczania opisywanego problemu może być dostarczenie do sal lekcyjnych odpowiedniego wyposażenia. Warto zadbać o to, aby sprzęty były dla uczniów jak najatrakcyjniejsze. Z tego powodu zakupić można nie tylko komputery, laptopy czy smartfony, ale również inne specjalistyczne urządzenia, np. Gogle Wirtualnej Rzeczywistości VR, drukarki 3d, mikrokontrolery lub roboty edukacyjne. Wszystkie te sprzęty można umieścić w jednym pomieszczeniu i stworzyć laboratorium przyszłości VR. Należy jednak pamiętać, że wyposażenie to nie wszystko – uczniowie potrzebują osoby, która w zaciekawiający sposób opowie im o możliwościach, jakie stwarza wykorzystywanie nowoczesnych technologii. Edukacja w tym zakresie przyczyni się do obniżenia poziomu strachu przed światem wirtualnym przede wszystkim u tych dzieci, które z różnych względów wcześniej nie miały szansy na obsługę profesjonalnych urządzeń.
Jak otrzymać środki na zakup sprzętu?
Nowoczesne urządzenia, które pomogą utworzyć w szkole wirtualne laboratoria przedmiotowe, nie należą oczywiście do najtańszych produktów. Placówki edukacyjne potrzebują wsparcia finansowego, aby pozwolić sobie na zakup takich sprzętów. Z pomocą przychodzi program Laboratoria Przyszłości, który rusza już od 1 września 2022 roku. Jest to inicjatywa realizowana przez Ministerstwo Edukacji i Nauki we współpracy z Centrum GovTech. W ramach przedsięwzięcia szkoły podstawowe w Polsce będą miały szansę otrzymać środki na zakup specjalistycznych zestawów urządzeń. Warto spojrzeć na katalog laboratoria przyszłości, ponieważ program przewiduje wykorzystywanie imponujących sprzętów.
Podsumowując – dlaczego szkoła powinna wziąć udział w projekcie?
Laboratorium przyszłości to miejsce, które dzięki zaangażowaniu nauczycieli może wspomóc uczniów zmagających się z problemem wykluczenia cyfrowego. Nie każde gospodarstwo domowe jest w stanie zapewnić dziecku stały dostęp do Internetu i urządzeń elektronicznych. Szkoła, dzięki specjalnym pomieszczeniom wyposażonym w roboty edukacyjne, laptopy, gogle wirtualnej rzeczywistości VR czy drukarki 3d, wspiera takie osoby w nabywaniu kompetencji cyfrowych, a także przyczyna się do odkrywania nowych zainteresowań.